军报披露中国或正研发第6代战机 可轻松击败F22
| Монгорлар | |
| ту, мэнгулэ, мэнгуэр, кунь, чахань мэнгу, тужэнь, хор | |
 | |
| Б?к?л халы?ты? саны | |
|---|---|
|
百度 案例人人会讲，办法人人会出，这都是“术”的层面。
241 198 | |
| Е? к?п тарал?ан айма?тар | |
| Т?лдер? | |
| Д?н? | |
Монгорлар (ту, мэнгулэ, мэнгуэр, кунь, чахань мэнгу, тужэнь, хор)[1] — Мо??ол т?лдес халы?тарды? б?р?. Олар ?ытайды? ресми т?рде мойындал?ан 56 ?лтыны? б?р?. Нег?з?нен Цинхай ж?не Ганьсу провинцияларында т?рады. Саны – 241 198 адам (2000, халы? сана?ы).[2]
Этногенез?
[??деу?| ?айнарын ??деу]Монгорларды? этногенез?нде батыс мо??ол, т?рк?, тибет, ?ытай компоненттер?н бай?ау?а болады. Орта?асырлы? еуропалы? к?пестерд?? саяхаттары туралы а?ыз бен жазба деректерге с?йенсек, монгорлар ?лы Ж?бек жолы бойымен ?ткен гректерд?? ?рпа?тары болып табылады. Б?л б?зд?? д?у?р?м?зд?? 1200-ш? жылдары еуропалы?-гректерд?? ?ытайлы?тармен араласып кеткен?н к?рсетет?н заманауи генетикалы? зерттеулермен расталады.[3]
Т?л?
[??деу?| ?айнарын ??деу]Т?л? монгор т?л?. Монгор т?л?нде ек? диалект? бар: тибет т?л?н?? ?сер? бар хучжу ж?не ?ытай т?л?н?? ?сер? бар Минхэ. ?ытай, саляр ж?не тибет т?лдер? де ке? тарал?ан.[4]
Д?н?
[??деу?| ?айнарын ??деу]Д?нге сенуш?лерд?? д?ни байланысы: буддистер.[5]
К?с?б?
[??деу?| ?айнарын ??деу]Нег?зг? к?с?б? – суармалы ег?нш?л?к (арпа, бидай) ж?не бау-ба?ша (?ытайлардан алын?ан), ?осал?ы шаруашылы? – мал шаруашылы?ы (жыл?ы, ?ой, ?р? ?ара, есек, ешк?, жыл?ы киел? жануар саналып, тек ат?а м?ну ?ш?н ?ана пайдаланыл?ан). ?ол?нерден (тер? илеу, ки?з басу, т.б.), а?шылы? (нег?з?нен май алу ма?сатында суыр аулау), балы? аулау.[6]
?м?р салты
[??деу?| ?айнарын ??деу]Монгорлар ?з аума?ына иел?к етет?н, рулы? шеж?релерд? са?таушы ж?не рулы? ата-бабалар культ?н?? д?ни ?ызметкер? бас?аратын 16 рулы? ру?а б?л?нд?. Отбасы ?лкен ж?не патриархалды. ?она?жайлы?, м?л?ктег? м?рагерл?к т?рт?б?, а?асы апасыны? балаларына толы? за?ды бил?кке ие болу т.б. ?дет-??рыптары бар. Т?рмыс?а шы?па?ан ?йелдер жынысты? ерк?нд?кке ие.
Елд? мекендер? мен д?ст?рл? баспаналары
[??деу?| ?айнарын ??деу]Елд? мекендер? шашыра??ы орналас?ан. Тег?с т?бес? бар балшы? ?а??алы т?р?ын ?йлер? 3 б?лмел? (?она? б?лме, жатын б?лме, ??лшылы? б?лмес?), ?оршал?ан ауланы? ?ш?нде – мал ?орасы бар.
Д?ст?рл? ки?мдер?
[??деу?| ?айнарын ??деу]Ерлер мен ?йелдер жар?ын кестеленген жейделерд? жа?сы к?ред?.
Ерлер ки?м? - ет?кке ки?лет?н немесе белд?г? (?ст? ?ара, т?менг? жа?ы а?) кестеленген шалбар ж?не матадан т?г?лген ая? ки?м, халат, тибет стил?нде белбеу, ?арттар халатыны? ?ст?нде ?ара же?с?з к?ртеше киед?. Бас ки?м – жиег? ки?зден жасал?ан ?алпа?.
?йелдер костюм? шалбардан, алды??ы ж?не артында?ы ойы?тары бар ?ыс?а белдемшеден, алжап?ыштан, халаттан (т?менг?с? ма?тадан, ?ст??г? жа?ы ж?ннен т?г?лген), б?рнеше орам?а байлан?ан, ?штары кестеленген ке? белд?кпен ж?не же?с?з к?рте. М?ндай же?с?з кеудешелер ресми ки?м стил?н?? белг?с? рет?нде ?ызмет етед?.[7]
Д?ст?рл? та?амдары
[??деу?| ?айнарын ??деу]Нег?зг? та?амдары – маринадтал?ан к?к?н?с ?осыл?ан арпа немесе бидайдан жасал?ан бот?а, олар с?тпен шай ?шед?. Мереке к?ндер? ?уырыл?ан шош?а мен ?ой ет?н п?с?ред?, арпадан ара? жасайды.[8]
С?лтеме
[??деу?| ?айнарын ??деу]
Орта??орда б??ан ?атысты медиафайлдар бар: Монгорлар
Дерекк?здер
[??деу?| ?айнарын ??деу]- ↑ ?аз?рг? заман энциклопедиясы. Тексер?лд?, 7 ?азан 2024.
- ↑ Монгорлар. Тексер?лд?, 7 ?азан 2024.
- ↑ Монгори с?з?н?? ма?ынасы. Тексер?лд?, 7 ?азан 2024.
- ↑ Мо??олдар е? ежелг? мо??олдар ма, ?лде жауынгер Шы??ыс ханны? ?рпа?тары ма?. Тексер?лд?, 7 ?азан 2024.
- ↑ Монгорлар. Тексер?лд?, 7 ?азан 2024.
- ↑ ?лем халы?тары/Монгорлар. Тексер?лд?, 7 ?азан 2024.
- ↑ Монгорлар. Тексер?лд?, 7 ?азан 2024.
- ↑ ?лкен Ресей энциклопедиясы. Тексер?лд?, 7 ?азан 2024.
